muammer.kelesoglu @ yahoo.com

Değerli dostlar. Bir izin mevsimi daha geldi. Önümüzdeki günlerde Avrupa ülkelerinde yaşayan milyonlarca gurbetçi yine senelik izinlerini geçirmek üzere Anavatan'a doğru yollara çıkacaktır. Bu nedenle siz değerli kardeşlerime bu süre içerisinde gurbetçileri ilgilendiren bazı önemli bilgileri sunmaya çalışacağım. Hepinize hayırlı yolculuklar ve gittiğiniz yerlerde güzel bir tatil geçirmenizi dilerim. 

1) Emekliyim. Yurda getirdiğim aracımı 4 yıl nasıl bırakabilirim?

Aracı ile yurda giriş yapan emekli kişi, (emekli olduktan sonra ilk aracı değil ise) yurt dışı şartını sağladıktan sonra (185 gün) ilk olarak 730 gün süre verilir. Bu sürenin bitimine üç ay kala herhangi bir gümrük idaresine müracaat ederek, bitim tarihinden itibaren 730 gün daha süre verilerek toplam 4 yıl kalmış olur. ÖRNEK: 23.05.2022 tarihinde yurda giriş yapıp 23.05.2024 tarihine kadar süre verilen emekli için süre uzatımı yapılabilmesi için,23.02.2024 tarihinden sonra gümrük idaresine müracaat etmesi gerekir. Her hangi bir durumda, aracı ile yurda giriş yaparken, yanında emekli belgesi bulunmadan, yurt dışında yerleşik şartını sağlayarak 730 verilen emekli, yine süre bitiminden üç ay önce emekli belgesi ile herhangi bir gümrük idaresine müracaat ederek, emekli belgesini işleterek 730 gün süre verilir. Not: Aracınızın teknik kontrol ve bakımını yaptırmayı ve TÜV etiketini almayı unutmayınız. (Avusturya için tüv süresi 1 yıl, Almanya için 2 yıldır). Aksi takdirde tespit edildiğinde para cezacı ödeyebilirsiniz. Bazı ülkeler bu nedenle arabayı bağlayabilmektedir.

2) Turistik kolaylıklar kapsamında getirilen otomobil Türkiye’ de başka birinin pasaportuna nakil ettirilebilir mi?

Turistik kolaylıklardan faydalanılarak geçici ithali yapılan taşıtların, geçerli bir vekâletname ile Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik başka bir şahıs tarafından yurtdışı edilmesine, vekâlet veren ve vekâlet alan kişilerin bulundukları yere en yakın gümrük idaresine birlikte müracaatı halinde izin verilir. Vekalet alan ve vekalet veren her iki kişinin de yurtdışında yerleşik olması şartını sağlaması gerekmektedir. Bu işlemin, haklı sebepler haricinde aracın yurtdışına çıkarılmadan önceki son 15 gün içerisinde yapılmış olması gerekir. Kesinlikle aracı getiren şahıstan vekalet alıp, iç gümrük idaresinde üzerine devir almadan çıkış yapmak üzere her hangi bir kapı gümrük idaresine müracaat edilmemesi gerekir. Aksi halde, tebliğin 19’uncu maddesi gereğince, aracı usulsüz kullandırma ve kullanma nedeniyle Gümrük Kanununun 238.maddesi gereğince ceza tatbik edilmektedir.

3) Emeklilik belgesi ile giriş yaptıktan sonra gümrük idaresinin vermiş olduğu son çıkış tarihini doldurmadan son bir yıl içerisinde 185 gün yurt dışında kalma şartına takılmadan giriş çıkış yapılabilir mi?

Evet. Sürelerinin tamamını kullanmadan, taşıtıyla Türkiye’den çıkan emeklilerin, izin süresi içinde olmak koşuluyla, izinden kalan sürelerini kullanmak üzere taşıtıyla yeniden Türkiye’ye girişlerinde, bir yılda en az yüz seksen beş gün (185 gün) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında bulunma koşulu aranmaz. ÖRNEK : 01.09.2016 tarihinde aracı ile Türkiye’ye giriş yapan yurt dışında emekli Türkiye Cumhuriyeti vatandaşına aracı için 01.09.2018 tarihine kadar geçici ithalat kapsamında izin verilmiştir. Bu kişi 01.02.2017 tarihinde aracı ile birlikte yurt dışına çıktıktan sonra 01.03.2017 tarihinde tekrar aracı ile birlikte Türkiye’ye giriş yaparsa bir yılda en az yüz seksen beş gün Türkiye Gümrük Bölgesi dışında bulunma koşulu aranmaksızın giriş işlemleri yapılarak, araca kalan süre verilir.

4) Emeklilik belgesi olarak neler kabul edilmektedir ?

Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilere, emekli olduklarına dair ilgili ülke sosyal güvenlik mevzuatı gereğince verilen ve elçilik, konsolosluk veya noter onaylı Türkçe tercümeli belgeler emeklilik belgesi olarak kabul edilmektedir.

5) Emekliler için son bir yıl içerisinde 185 gün kalma şartı kaldırıldı mı?

Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilerden Türkiye Gümrük Bölgesi dışından emekli olanlar ile Türkiye’de oturma iznine sahip Türkiye Gümrük Bölgesi dışından emekli yabancıların bu durumlarını belgelendirmeleri halinde emeklilik tarihinden sonra Türkiye’ye ilk defa getirecekleri taşıtları için Türkiye’ye son giriş tarihinden geriye doğru bir yılda en az 185 gün Türkiye Gümrük Bölgesi dışında bulunma koşulu aranılmaz.

6) Son bir yılda 185 gün yurt dışında kalma şartını sağlanmamasına rağmen Türkiye’ ye yabancı plakalı bir araç ile giriş yapılabilir mi?

Türkiye’de kalış süresinin tamamının kullanılmış veya yerleşim yeri şartını sağlamayan; Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinde yerleşik kişilerin ikamet yerlerinde adlarına kayıtlı olan kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına yılda bir kez olmak üzere 1 ay (bir ay) süre ile geçici ithalat izni verilir. ÖRNEK: Aracının Türkiye’de kalma süresi 01.01.2017 tarihinde sona eren Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinde yerleşik bir kişi, bu tarihte aracı ile birlikte yurt dışına çıkıp, yine aracı ile birlikte 01.02.2017 tarihinde Türkiye’ye aracı ile giriş yapmak üzere müracaat ettiğinde, gün şartını sağlamasa bile 01.03.2017 tarihine kadar süre verilir.

7) Verilen bir aylık süre içerisinde yurt dışına çıkıp geri geldiğimde bir aylık sürenin kalanı verilebilir mi?

Hayır verilmez.

8) Bir yıl hesaplanırken takvim yılı mı esas alınır/hesap nasıl yapılır?

Bir yıl hesabı yapılırken Türkiye’ye geliş tarihinizden 365 güngeriye doğru gidilerek, son 365 gün içerisindeki giriş-çıkış kayıtlarınıza bakılarak hesap yapılır. Örneğin 02.06.2016 tarihinde Türkiye’ye giriş için başvurmuş iseniz 02.06.2015 ile 02.06.2016 tarihleri arasındaki 1 yıl süre içerisinde nerede bulunduğunuza bakılır.

9) Vekâlet belgesi olarak neler kabul edilmektedir?

a-Elçilik, konsolosluk veya noterlikçe onaylı vekâletnameler ya da taşıtı getiren şahıs ile taşıtın mülkiyet sahibinin giriş gümrük idarelerinde hazır bulunmaları hâlinde, bu kişilerin kendi aralarında düzenleyecekleri ve gümrük idarelerince onaylanan vekâletname, vekalet veren ile vekalet alanın da yurtdışında yerleşik şartının sağlaması gerekmektedir.-
b-Gerçek kişilerin kendi aralarında düzenleyerek ilgili ülkenin gümrük, belediye, emniyet ve mahkeme gibi resmi makamlarına onaylattıkları belgeler,
c-Uluslararası Tur İttifakı-AİT ve Uluslararası Otomobil Federasyonu-FIA üyesi ülkelerin otomobil kuruluşlarınca düzenlenen belgeler,(Örneğin; ÖAMTC, ARBÖ, ADAC, vs)
d-Otomobil firmaları ve diğer tüzel kişiliklere ait taşıtlar için firma sahibi veya yönetim kurulunun imza ve onayını içeren vekâletnameler,
e-Kiralanmak suretiyle -rent a car- getirilen taşıtlar için kira sözleşmesi gibi belgeler, kabul edilmektedir.

10) Yurtdışından getirmiş olduğum yabancı plakalı aracımı, Türkiye’de vekaletname ile başkasına bırakıp yurtdışına çıkabilir miyim.?

Hayır. Yurtdışından getirmiş olduğunuz aracı, bırakacağınız hak sahibi olan kişi ile birlikte en yakın gümrük idaresine başvurarak kendi pasaportunuzdan diğer pasaporta aktarma işlemi yaptırmanız gerekmektedir.

11) Yurtdışından Türkiye’ye vekaletname ile araç getirmek istiyorum. Vekaletnamenin Türkçe olması zorunlu mu?

Vekaletname hangi dilde hazırlanmış olursa olsun Türkçe tercümesi ile konsolosluk veya noterce tasdikli olması gerekir.

12) Yabancı plakalı aracımla Türkiye’ye geldim. Aracımı Türkiye’de bırakarak acil olarak yurtdışına gitmem lazım. Ne yapmam gerekiyor.

Aracınızı en yakın gümrük idaresine teslim ederek yurtdışına çıkabilir ve geldiğinizde tekrar aracınızı üzerinize kaydettirerek kullanabilirsiniz.(Aracı gümrük idaresine emaneten bırakması durumuna aracın yurtta kalma süresini keser. Kendi belirleyeceği adrese bırakılırsa süresi işlemeye devam eder).Taşıt gümrük gözetimine bırakılmadan yurtdışına çıkış yapılmak istenilmesi halinde, en yakın gümrük idaresine başvurarak Geçici İthal Edilen Taşıtlara İlişkin Gümrük Genel Tebliği -Seri No:1- kapsamında -taahhütname- vermek suretiyle taşıtsız olarak yurtdışına çıkış izninin alınması gerekmektedir. Müracaatınızı pasaport polisine değil Gümrüğe yapmanız gerekir. Taahhütname vermek için gümrüğe müracaatı şart değildir. E-devlet üzerinden de verebilir. (yurtta kalması süresi sona eren aracın yurtta bırakılarak yurt dışına çıkış yapmak istendiğinde, süresi geçtiğinden e-devlet üzerinde taahhütname veremez).

13) Turistik kolaylıklar kapsamında getirilen taşıtı hak sahibi (malik veya vekalet yoluyla gitiren kişi) dışında Türkiye'de kimler kullanabilir.?

Turistik kolaylıklardan faydalanılarak geçici olarak ithal edilen taşıt; hak sahibinin Türkiye'de bulunması şartıyla, bu kişinin ikamet yeri Türkiye Gümrük Bölgesi dışında bulunan eşi, annesi, babası ve çocukları tarafından da kullanılabilir. Bu durumda, taşıt hak sahibinin araç içinde bulunması gerekmemektedir. Ancak; taşıt sahibi yurt dışındayken Türkiye'de kalan taşıt -her seferinde gümrüğe yazılı bir taahhütname verilerek- park halinde bırakılır ve hiç kimse tarafından kullanılamaz.(ana,baba,eş ve çocuklar dahil)

14) Turistik kolaylıklar kapsamında Türkiye’ye giriş yaptığım aracımla ölümlü ya da yaralanmalı kazalarda hangi belgeler gerekmektedir?

Ölümlü veya yaralanmalı kazalarda mahkeme kararı ya da cumhuriyet savcılığı yazısı, diğer hallerde ise ilgili emniyet, jandarma birimlerince düzenlenecek olay yeri tespit tutanağı veya yetkili sigorta şirketlerinin eksperlerince düzenlenecek ekspertiz raporları ile kaza durumu belgelendirilir.

15) Turistik kolaylıklar kapsamında Türkiye’ye giriş yaptığım aracımın çalınması durumunda üzerimdeki kaydın düşümünü talep edebilir miyim?

Kişisel ve ticari kullanıma mahsus kara taşıtlarının çalınması hâlinde ilgililer tarafından, çalınma olayına ilişkin emniyet veya jandarma birimlerince düzenlenecek belge ve mahkeme kararı veya cumhuriyet savcılığından alınacak belgelerle (Savcılıktan alınacak daimi arama kararı) gümrük idaresine müracaat edilerek, taşıtın kayıtlardan düşümü istenebilir.

16) Taşıtımın motor, şanzıman, şasi, boyasını veya taşıtın belgelerinde kayıtlı parçalarını değiştirebilirmiyim.?

Taşıtla birlikte giren ve belgelerinde kayıtlı olan parçalarının gümrük idaresinden izin alınmaksızın değiştirilmesi yasaktır. Ayrıca; Kaza geçirerek tamire ihtiyaç duyulan taşıtların tamirleri, hak sahipleri veya bu konuda yetki verilenler tarafından talepte bulunulması halinde, gümrükçe uygun görülen yerlerde ve gümrüğün gözetimi altında yapılır.

17) Aracımla birlikte getirmiş olduğum römorku, yurtta kalma süresi içerisinde bırakıp aracımla çıkış yapabiliriyim?

Hayır çıkış yapamazsınız.

Sevgi ve saygılarımla.

Viyana.07.06.2024. mk.