Değerli dostlar. Avusturya'daki çifte vatandaş gençlerimizin askerlik sorunu.! Yazımın hemen başında bir konuya açıklık getireyim. Bildiğiniz gibi, '' Doğduğu sırada anne veya babasının birisi Türk, diğeri Avusturya vatandaşı olan çocuklar her iki ülkenin kanunları gereğince ömür boyu çifte vatandaş olarak kalabilirler. Tabi ki; bu kişiler arzu edenlerse, sadece birisini de tercih edebilirler.'' Mavi kartlılar ise tek vatandaştır. Yani Türk vatandaşlığından çıkmış sayılırlar.. Konumuza dönecek olursak; Kanunen 'çifte vatandaş' olan gençlerimiz bu nedenle hem Avusturya'daki, hem de Türkiye'deki askerlik işlerini tamamlamak zorundadır. 25.06.20219 tarihine kadar Avusturya'da askerlik yapan çifte vatandaş gençlerimiz Avusturya'da askerlik yaptııklarına dair belgelerini konsoloslukları aracılığıyla Türkiye'deki askerlik şubelerine gönderdikleri takdirde Türkiye'de askerlik yapmaktan muaf tutuluyor, Türkiye'de de askerlik yapmış sayılıyor ve askerlik şubelerindeki dosyaları kapatılıyordu.
Ancak; 25.06.2019 tarihinde çıkan 7179 sayılı Askeralma Kanununa göre ise ''Ülkelerarası muafiyet anlaşması olmayan durumlarda çifte vatandaşların diğer ülkelerde yaptıkları askerlik ülkemizde muafiyet sebebi sayılmayacaktır'' deniliyor. Peki bundan sonra Avusturya'da askerlik yapan çifte vatandaşlarımızın durumu ne olacaktır? Yada 25.06.2019 tarihli ve 7179 sayılı kanundan ''önce'' Avusturya'da askerlik yapan çifte vatandaşlarımızın Türkiye'deki askerlik durumu ne olacaktır? Cevap; Türkiye Cumhuiyeti; sadece Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ve Tunus devleti ile anlaşması olduğundan dolayı diğer ülkelerde askerlik yapan çifte vatandaşlarımızın bu tarihten önce de, bu tarihten sonra da, bulundukları ülkelerde yaptığı askerliği kabul etmemektedir. Oysa ki; ben son 33 yıl Avusturya'da çalıştığım Türk konsolosluğunda Avusturya'daki gençlerimizin askerlik işlerine de baktığım için yazıyorum; ''Bu yıllarda da Avusturya ile bir anlaşma yoktu ve hem Avusturya vatandaşlığa geçen Türklerin Türkiye'de yaptığı 'Temel askerliği' kabul ediyordu ve hem de Türkiye Avusturya'daki çifte vatandaşlarımızın Avusturya'da yaptıkları 'Temel askerliği' kabul ediyordu.'' Avusturya sadece dövizle yapılan askerliği kabul etmiyordu. Çünkü dövizle yapılan askerliği para ile satın alınmış olarak kabul ediyordu. Peki ne oldu da birdenbire her şey değişti.?
Ayrıca sorunlardan bir tanesi de; Avrupa'da bir çok ülkede zorunlu askerlik varken örneğin; Avusturya, İsviçre, Estonya, Norveç, Danimarka, Finlandiya, Bosna Hersek, Yunanistan, bazılarında ise zorunlu askerlik bulunmamaktadır. örneğin; Almanya, Fransa, İspanya, İtalya, İngiltere ve İsveç gibi ülkelerde ise zorunlu askerlik bulunmamaktadır. Yani bazı ülkelerdeki çifte vatandaş gençlerimiz bulundukları ülkelerde 'temel askerlik' yapmak zorunda iken, bazı ülkelerdeki çifte vatandaşlarımız ise zorunlu askerlikten muaftır. Bu durumda Avusturya'daki çifte vatandaş gençlerimiz hem Avusturya'da askerlik yapmak, hem de Türkiye'de askerlik vazifesini yerine getirmek zorunda kalmaktadır. Halbu ki Almanya veya yukarıda yazdığım zorunlu askerlik olmayan ülkelerdeki çifte vatandaş gençlerimiz ise bulundukları ülkelerde askerlik yapmayacak ve sadece Türkiye'deki askerlikten sorumlu olacaklardır. Bu bir haksızlıktır.! Diğer bir sorun ise; Türkiye halen bir ülke vatandaşı iken Türk vatandaşlığına geçenlerin geldikleri ülkelerdeki yapmış olduğu askerliği kabul etmekte ve onlara ikinci defa Türkiye'de askerlik yaptırmamakta ve askerlikten muaf tutmaktadır. Ayrıca; Avusturya; vatandaşlarının başka ülkelerde temel askelik yapmasına karşıdır ve vatandaşlığı kaybetme riski bulunmaktadır. Kanunlarında açıkça belirtilmiştir.
Peki bu durumda Avusturya'daki çifte vatandaşlarımızın ne yapması gerekecektir.?
1) Yeni kanuna göre Avusturya'da askerlik yapmış olsalar bile gerekli belgelerle kayıtlı bulundukları Başkonsolosluğa başvurarak 5.000.-Euro civarındaki dövizi peşin olarak ödeyip dövizle askerlik yapacaklar,
2) Herhangi bir hastalıkları varsa ve askerliğe elverişli olmadıklarını düşünüyorlarsa gerekli doktor raporları ve tercümeleri ile Başkonsolosluklarına başvuracak ve Milli Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesine gönderecekler ve gelecek kararı bekleyecekler (Çoğunlukla Türkiye'ye gel, bir askeri hastanede muayene ol denilecektir) 3) Yeni kanuna göre gerekli belgelerle kayıtlı bulundukları Başkonsolosluğa başvurabilir ve askerliklerini 35 yaşına kadar 'çifte vatandaş' ertelemesi yaptırabilirler. Yada bunların hiç birisini istemiyorsa, yani 1) Türkiye'ye gidip 6 ay askerlik yapmak istemiyorsa (Avusturya kanununa göre yasaktır) 2) 5000.-Euro ödeyip dövizle askerlik yapmak istemiyorsa,
3) Askerliğe elverişli olmadığını düşünüyor ama raporlar, tercümeler ve bürokrasi ile uğraşmak istemiyorsa 35 yaşına kadar askerliğini Başkonsoloslukta tecil ettirip, bu arada Türk vatandaşlığından çıkması gerekecektir. Çünkü 35 yaşına kadar askerliğini tecil ettirmediği ve 35 yaşına kadar askerlik işlerini tamamlamadığı takdirde bu yaş sınırından sonra büyük miktarlara kadar idari para cezası ödenmektedir. Biz başta Avrupa'daki kanuni çifte vatandaşlarımızın Türk vatandaşlığını da korumalarına çalışırken, Türkiye'deki bürokratların da böyle düşünmesini beklerdik.
Yurt dışındaki gençlerimizin buralarda işi, eşi, çocukları ve bakmakla yükümlü oldukları başka kişiler olduğunu düşününce hiç kimsenin 6 ay süre ile askerlik yapmak üzere Türkiye'ye gideceğini (ki Avusturya kanunlarınca yasaktır) düşünemiyorum. Maddi durumlara ve son yıllardaki ekonomik krizler nedeniyle 5.000 Euro ödemek de zor olduğuna göre Türkiye'nin bu konuyu tekrar düşünmesini ve Avusturya'daki çifte vatandaş gençlerimizin Avusturya'da yaptığı temel askerliğin eskiden olduğu gibi Türkiye tarafından tekrar kabul edilmesini talep ediyorum. Aksi takdirde onbinlerce kanunen çifte vatandaş olan gençlerimizin Türk vatandaşlığını kaybedeceğiz. Türkiye de yurt dışındaki Türk seçmen potansiyelini büyük bir ölçüde kaybedecektir. Yoksa böyle olması mı isteniyor, onu da bilmiyorum.! Ayrıca ülkelerle anlaşma yapmak bu kadar mı zor? Kanunen çifte vatandaş olan gençlerimizin Türk vatandaşlığını korumalarına yardımcı olmalıyız. Çoğu ülkeler zorunlu askerliği kaldırırken, bizim gurbetçi vatandaşlarımıza 2 defa askerlik yaptırılmak isteniyor. Lütfen biraz anlayış gösterelim.! Not: (Bilgi) 25.06.2019 tarihinden önce Avusturya'da yaptığı askerliği Türkiye'de kabul ettirmek için avukatlar aracılığı ile mahkemelerde dava açanlar olduğu ve davayı kazandıklarına dair avukatların isimleri ve bu konudaki bilgiler 'google' sayfalarında bulunmaktadır.
Sevgi ve saygılarımla. Viyana. 26.02.2024. mk.